Moda Fairtrade? Kiedy zrobiłam mały sondaż na temat tego certyfikatu, okazało się, że nawet jeśli go kojarzycie, to w dużej mierze z żywnością. Tymczasem certyfikat ten może otrzymać także kosmetyk czy ubranie. 

Poprosiłam Agatę Kurek, założycielkę marki >> KOKOworld o odpowiedź na pięć Waszych pytań o modę Fairtrade.

Znamy się z Agatą już wiele lat (>> tu możecie zobaczyć, jak spotkałyśmy się po raz pierwszy w sklepie w Krakowie) i wiem, że ma ogromną wiedzę, a przede wszystkim doświadczenie w branży. Już kilka lat temu opowiadała mi o wyzwaniach, z jakim mierzy się biznes mody etycznej. KOKOworld jest jedną z bardziej rozpoznawanych polskich marek z etyczną odzieżą szytą w oryginalnych krojach i wzorach, czerpiącą z kultur całego świata. I choć kolekcja z certyfikatem Fairtrade to tylko część oferty, wiem, że inne produkty także powstają z troską o wszystkie ogniwa łańcucha dostaw.

Trzymam kciuki za rozwój KOKO!

Moda Fairtrade. Rozmowa z Agatą Kurek

Co mówi nam certyfikat Fairtrade o ubraniach? Wiemy, że tak może być certyfikowana żywność, ale jak postępuje się z ubraniami?

Agata Kurek: W przypadku ubrania certyfikacja Fairtrade bierze pod lupę materiał, z jakiego jest ono uszyte, oraz warunki, w jakich powstawało. Wyjaśnię to na przykładzie: gdybyśmy jako KOKOworld kupili bawełnę z certyfikatem Fairtrade, jednak bluzy z niej stworzyli w szwalni, która nie jest certyfikowana przez Koalicję Sprawiedliwego Handlu, nie moglibyśmy mówić o tym, że taki produkt jest Fairtrade. Żeby ubranie otrzymało wspomniane oznaczenie, również szwalnia musiałaby zostać zatwierdzona przez Koalicję Sprawiedliwego Handlu jako taka, która spełnia wszystkie wymogi mieszczące się w ramach tego ruchu. Certyfikacja Fairtrade nie obejmuje jednak tego, w jakich warunkach sprzedawane jest ubranie, przestaje interesować się produktem po tym, gdy opuszcza on szwalnię.

W dobie różnych certyfikatów, oznaczeń, deklaracji na metkach skąd mamy wiedzieć, że ubrania z certyfikatem Fairtrade faktycznie są etyczne?

To pytanie o to, czy ufamy certyfikatom. W przypadku Fairtrade badaniem materiałów oraz warunków, w jakich są szyte, zajmuje się niezależna komisja. Zebrane informacje często są ponownie weryfikowane podczas audytów. Jeżeli łańcuch produkcyjny jest jawny i wiemy, w jakiej szwalni zostały wyprodukowane ubrania, można próbować kontaktować się z jej właścicielami i na własną rękę pytać o warunki współpracy np. z polskim zleceniodawcą. Jest to jednak dość karkołomne zadanie. Odpowiedzialną modą zajmuję się naprawdę od wielu lat i jeszcze nigdy nie byłam rozczarowana certyfikacją Fairtrade.

Czy mogę sprawdzić, kto robi moje ubranie z certyfikatem Fairtrade? Na ile jest to przejrzysty łańcuch produkcji i dostaw?

Łańcuch dostaw ubrań z certyfikatem Fairtrade powinien być przejrzysty. Koalicja Sprawiedliwego Handlu poświadcza, że dany produkt spełnia restrykcyjne kryteria. Jeśli firma dystrybuująca ubrania z logo Fairtrade nie przedstawia łańcucha dostaw, warto zapytać o niego Koalicję Sprawiedliwego Handlu, która przyznała certyfikat. Z doświadczenia powiem jednak, że marki, których produkty wyróżniają się znakiem Fairtrade, chętnie prezentują etapy powstawania ich asortymentu.

Częsty zarzut wobec ubrań z certyfikatem to: nie stać mnie na nie. Dlaczego są takie drogie?

System Fairtrade to nie tylko wysokiej jakości bawełna i bezpieczne warunki pracy. Środki dysponowane są również na fundusze rozwojowe dla pracowników, drobnych rolników czy rodzinnych przedsiębiorstw. Kolejne certyfikacje i obsługa naprawdę długiego procesu nadawania certyfikatu – wszystko to również jest kosztowne. To jednak cena, która nie tylko pozwala na jak największą bezstronność komisji przyznającej certyfikat, ale także – co w systemie sprawiedliwego handlu jest najważniejsze – wspiera lokalnych rolników i pracowników.

Ja bym też zadała pytanie: co sprawia, że ubrania w większości sklepów, miejscach takich jak znane sieciówki, są tanie? Bo to z nimi porównujemy najczęściej ubrania Fairtrade. I tutaj już otwieramy zupełnie inną dyskusję… Kto przyzwyczaił ludzi, że ubrania mogą być tanie, i jaki jest prawdziwy koszt produkcji takich ubrań? O tym się mało mówi! Ten koszt jest, i ponoszą go niestety ludzie i cały ekosystem, gdzie produkuje się ubrania. To, że przeciętny konsument go nie widzi, nie znaczy, że go nie ma.

Warto pamiętać o tym, że ubrania z certyfikatem Fairtrade dobrze kupować, kiedy nasz wybór dotyczy nowej odzieży. Wymiany sąsiedzkie lub przyjacielskie, naprawianie ubrań, kupowanie ich w second-handach zawsze powinno być pierwszym działaniem.

Część Czytelniczek i Czytelników nie miała pojęcia, że istnieją ubrania Fairtrade. Czy to modowa nisza?

Niestety tak. Wynika to z kilku przyczyn. Po pierwsze sam system sprawiedliwego handlu nie jest jeszcze w Polsce (zwłaszcza w branży modowej) dobrze znany. Po drugie – szukanie materiałów i szwalni, które spełnią kryteria Koalicji Sprawiedliwego Handlu, jest długim i niestety kosztownym procesem. Jestem jednak przekonana, że wiedza, jak ważne w obliczu zmian klimatu są właściwe wybory konsumenckie, będzie w naszym społeczeństwie rosła.

W krajach takich jak Niemcy, Holandia, Francja, Belgia ruch Fairtrade już ruszył mocno w latach 50. XX wieku, a do Polski dochodzi do teraz. Mamy jeszcze sporo do zrobienia w tym aspekcie.

Dziękuję, Agato, za odpowiedzi! Mam nadzieję, że Fairtrade, idący w parze ze świadomym kupowaniem tylko tego, czego naprawdę potrzebujemy, będzie coraz popularniejszy. Świadoma konsumpcja to nasza cegiełka do powstrzymywania katastrofy klimatycznej.

Na zdjęciach widzicie bluzkę Minimal Orange from Fairtrade Cotton. Jest to ten sam model, tylko w innym kolorze, o którym pisałam tu: >> Minimal Faitrade: idealny składnik szafy kapsułowej

Jestem ciekawa, czy spotkałyście_liście się z modą Faitrade? Czy przekonuje Was to, że razem z certyfikatem i ceną idzie etyczny zakup i dobra jakość?