Etyczne buty to wyższa szkoła jazdy. Przede wszystkim dlatego, że bardzo trudno jest otrzymać od firm obuwniczych rzetelne informacje, kto i gdzie dokładnie wyprodukował buty. Dlatego kupowanie ich wymaga albo zamawianie bezpośrednio u szewca, albo znalezienie konkretnej etycznej firmy.

Buty to jeden z tych elementów odzieży, których nie założę po kimś (no, może po mojej mamie, choć różnimy się gustem). Dzieciom też raczej sprawiamy nowe obuwie. Żeby mieć jakąkolwiek wskazówkę, czy najbardziej znane firmy są godne zaufania pod względem traktowania pracowników czy zleceniobiorców, zaglądam do przewodnika Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie.

Skomplikowany proces produkcji butów sprawia, że samym producentom bywa trudno odpowiedzieć na pytanie, skąd właściwie pochodzi dana para. Jak to ocenić, skoro podeszwa jest robiona gdzieś indziej, skóra wyprawiana jeszcze gdzieś indziej, a poszczególne elementy łączą się w but w zupełnie innym miejscu.

Co to są etyczne buty?

Chyba najprościej powiedzieć, że są to buty, które postały w taki sposób, aby osoby zaangażowane w ich produkcję miały godne i bezpieczne warunki pracy oraz godziwe wynagrodzenie. W drugiej kolejności – istotne jest dbanie o środowisko, w tym zwierzęta.

Wegański nie oznacza etyczny. To, że but nie zawiera elementów pochodzenia zwierzęcego, nie oznacza, że został wyprodukowany w sposób etyczny. Natomiast nie da się zaprzeczyć, że buty skórzane powstałe w Azji mogą być związane z łańcuchem produkcyjnym, który nie ma nic wspólnego ze sprawiedliwym handlem (poczytajcie o produkcji butów w Bangladeszu). Na pewno trudniej kupić etyczne (w sensie sprawiedliwego handlu) buty skórzane niż wegańskie.

Tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jak kupować buty w etyczny sposób. Wiadomo, że buty są na potrzebne, czasem muszą być bardzo szczególne (np. do konkretnego sportu). Jeśli mamy wybór, wybierzmy takie, o których wiemy coś więcej. Możemy zamówić buty u szewca albo wybrać z zaufanego (np. certyfikowanego) źródła.

Trampki i baleriny

Oboje z mężem potrzebowaliśmy wygodnych butów do pracy (bo do pracy przyjeżdżamy w butach rowerowych, które nie nadają się do chodzenia). Mój mąż był zdecydowany na trampki, ale nie mógł nic dla siebie znaleźć wygodnego (nosi rozmiar 46). Ja szukałam czegoś lekkiego. Wypatrzyłam buty Komodo w sklepie Fair Fashion, gdzie znalazłam również ekologiczne i etyczne trampki Ethletic.

Baleriny Komodo

• Część górna – naturalne włókno.
• Podeszwa ze zrecyklingowanych opon.
• Ręcznie zrobione na Bali.

Buty kosztowały 99 zł i pochodzą chyba z jakichś starszych kolekcji Komodo – w zagranicznych sklepach są już nowsze (i droższe) modele, z bawełny organicznej. W niczym mi to nie przeszkadza, buty są lekkie i bardzo wygodne. (Mój numer 38 to angielskie 39 – przed zakupem trzeba zmierzyć stopę!). Firma Komodo nie ma wprawdzie certyfikatów sprawiedliwego handlu, znana jest jednak z uczciwego traktowania podwykonawców m.in. z Indonezji.

Trampki Ethletic

• Część górna – bawełna organiczna, certyfikowana Fair Trade.
• Podeszwa z naturalnego kauczuku – certyfikat FSC.
• Wyprodukowane w Pakistanie.

Piękne, czerwone trampki. Wygodne, dodatkowo mają w środku wyprofilowaną wkładkę. Kosztowały 189 zł, co jak na buty z certyfikatem Fairtrade jest ceną bardzo atrakcyjną. Mamy nadzieję, że posłużą długo. (Polski numer buta 46 przełożył się na angielskie 45).

Gdzie kupić etyczne buty

Na pewno można zacząć swoje poszukiwania od szewca. To ginący zawód i zamawianie butów robionych ręcznie od zera może być trudne. I prawdopodobne kosztowne.

Na spotkaniu związanym z pokazem filmu „Toksyczna skóra z Hazaribag” miałam okazję posłuchać o praskiej (z warszawskiej Pragi) Spółdzielni Pracy Stopa, szyjącej buty na zamówienie. Myślę, że warto zajrzeć na ich stronę na Facebooku i przyjrzeć się działalności. Oraz, oczywiście, poszukać szewca w swojej okolicy! 

Sklepy stacjonarne

Najpierw znałam tylko Fairmę w Krakowie. Dzięki temu, że powstał ten tekst, poznałam nowe miejsca, gdzie można kupić etyczne buty. Poznajcie sklepy w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu.

Ananas (Warszawa)

Kameralny sklep w suterenie zaprasza do środka zabawnym potykaczem.

W środku znajdziemy wspaniały wybór wegańskich i etycznych butów takich marek, jak Vegetarian Shoes czy Nae.

W ofercie są także akcesoria (wegańskie paski, portfele, torby, a nawet obroże dla psów) i produkty do pielęgnacji butów oraz odzież, np. polskiej firmy Mellowstreet. Przebojem są też kurtki z lumpeksów, przerobione przez mamę właścicielki sklepu.

Porządku pilnuje Stefcia.

Przemiła obsługa, czyli Kaja, odpowie na każde pytanie i opowie o markach. Bardzo Wam polecam Ananas jako przyjazne miejsce nie tylko dla weganów!

Ananas

ul. Dąbrowskiego 40, Warszawa

Facebook

Fairma Ethical Design (Kraków)

Fairma, o której już pisałam, sprzedaje buty wegańskie i ze sprawdzonych źródeł. Wybór jest naprawdę duży! Ceny natomiast bardzo różne. Dużym plusem jest to, że można przyjść i spokojnie obejrzeć, zmierzyć, porównać buty. Kupowane przez internet bywa mozolne.

Fairma Ethical Design

ul. Dajwór 20, Kraków

www.fairma.pl

Pan Pablo

Wrocławski sklep to prawdopodobnie jedyne miejsce w Polsce, gdzie można przymierzyć buty TOMS (niesamowicie wygodne i wcale nie drogie). Ta amerykańska marka, chwaląca się odpowiedzialnym podejściem do mody, produkcji i środowiska, słynie z akcji One for One, czyli przekazywania pary butów potrzebującym za każdym razem, gdy ktoś kupi parę TOMS. Ponoć obecnie pomysłodawcy myślą nad innymi sposobami pomagania planecie, związanymi m.in. z oczyszczaniem oceanów.

Buty TOMS są dostępne w wersji wegańskiej i niewegańskiej.

W sklepie Pan Pablo znajdziemy duży wybór innych butów, choć nie tylko etycznych (Keep Etnies, Native, Fagup, Inkkas, Maiprpojects). Na uwagę zasługuje też oferta plecaków Fjallraven Kanken.

Pan Pablo

ul. Piłsudskiego 52, Wrocław

www.panpablo.pl

Sklepy internetowe

Sklepy internetowe mają tę wadę, że gdy wybieramy buty, musimy polegać na zdjęciu oraz opisie, zwłaszcza gdy chodzi o długość wkładki. Moje ostatnie zakupy butów zakończyły się sukcesem (dobrze dobrałam rozmiary), ale dość długo się wahałam.

Etyczne buty, które kupimy w Polsce, są wegańskie i często mają certyfikat świadczący o ich jakości.

Fair Fashion Store

http://www.fairfashionstore.com/

Tu zrobiłam nasze obuwnicze zakupy (oraz poprzednie odzieżowe, o czym piszę tutaj). Trampki Ethletic z ekologicznej bawełny Fairtrade są dostępne w różnych kolorach, również w wersji dziecięcej.

Polecam sklep Waszej uwadze, bo wybór jest spory, a ceny zaskakujące jak na etyczną modę.

Fairma Ethical Design

www.fairma.pl

Krakowski sklep ma także witrynę internetową z wygodną wyszukiwarką. Wybór jest bardzo duży, można tu znaleźć buty sportowe, sandały czy eleganckie szpilki. Co ciekawe, trampki, które kupiłam w innym sklepie, są tu o 100 zł droższe, kosztują prawie 300 zł.

Slogan

https://not-a-slogan.com/pl/

Sklep internetowy z etyczną modą, w tym – wegańskimi butami takich firm, jak Ethletic. Nie miałam jeszcze przyjemności poznać tego sklepu, ale na pewno przyjrzę się jego ofercie.

Jeśli znacie polskie sklepy – internetowe i zagraniczne – z etycznymi butami w stałej ofercie, koniecznie napiszcie. Na pewno dodam do listy!

A czy Wam zdarzyło się kupić buty u szewca?