Co kryje się w pastach do zębów? Słowniczek (aktualizowany)

Co kryje się w pastach do zębów? Często po samej nazwie składnika nie umiemy wywnioskować, czy pasta jest dla nas dobra. Warto sprawdzić, czym naprawdę są składniki wymienione na opakowaniu!

Jeśli używacie jakieś konkretnej pasty, napiszcie nam o tym, postaramy się przeanalizować jej skład.

Wybór jest ogromny, dlatego nie jesteśmy w stanie spróbować każdej pasty, zwłaszcza trudno ocenić smak czy konsystencję. Skupiamy się więc na tym, co wiemy – jeśli pastę mieliśmy w ręku (i na zębach), napiszemy o niej więcej.

Co powinna zawierać pasta do zębów?

Pasta do zębów powinna spełniać kilka funkcji: pomagać w oczyszczaniu zębów (z resztek pożywienia), przeciwdziałać tworzeniu się płytki nazębnej, działać przeciwbakteryjnie i remineralizująco na szkliwo, aby zęby były odporniejsze na ataki próchnicy itp. A więc powinna zawierać składniki ścierające oraz odkażające i odżywcze. Aby zapobiegać powstawaniu uciążliwego kamienia nazębnego, stosuje się substancje działające na sole fosforanu wapnia, składnik kamienia.

Konkretniejsze problemy związane np. z nadwrażliwością dziąseł czy żółtym nalotem od nikotyny mają rozwiązywać pasty zawierające dodatkowy składnik lub kilka składników i o większym współczynniku RDA (o czym niżej).

Kwestią zupełnie indywidualną jest upodobanie smakowe i oczekiwania wobec pasty – czy będzie delikatna, czy odświeży nasz oddech, czy pozostawi uczucie „zdezynfekowanej” jamy ustnej?

Czego nie powinna zawierać pasta do zębów?

Jestem zwolenniczką past, które nie zawierają fluoru, alergenów, silikonów (SLS, SLES), PEG-ów, glikolu propylenowego, parabenów i jeszcze kilku składników… Oczywiście najsurowiej oceniam pasty dla dzieci – wg mnie nie powinny zawierać żadnych substancji, które łączy się z potencjalnym szkodliwym działaniem. Przede wszystkim dlatego, że dzieci często nie umieją dobrze wypłukać ust, a te mniejsze chętnie połykają pastę.

Współczynnik RDA i REA

Ta informacja mówi nam, jaką moc ścierania ma dana pasta. RDA dotyczy ścierania zębiny i zaleca się, aby pasta używana do codziennej pielęgnacji miała współczynniki RDA na poziomie 45. Osoby z wrażliwą zębiną powinny sięgać raczej po pasty z RDA bliżej 30, natomiast osoby palące, z przebarwieniami na szkliwie używają past z RDA 100 i więcej (jednak nie powinno być to codzienne użycie).

REA to współczynnik ścierania szkliwa. Pasta z wysokim RDA nie musi mieć wysokiego REA i na odwrót. Pasta do codziennego użytku powinna mieć ten współczynnik na poziomie 2–5. Jednak bardzo niewielu producentów podaje te wartości. Można je poniekąd oszacować, ale to producent ma ostateczną wiedzę na temat właściwości ścieralnych pasty.

Alfabetyczna lista składników spotykanych w pastach do zębów bez fluoru (i nie  tylko)

Mogą być w wersji organicznej, mogą być pozyskiwane syntetycznie, z roślin lub zasobów naturalnych Ziemi.

• Acacia catechu bark extract – wyciąg z kory akacji katechu;
• Aesculus hippocastanum (horse chestnut) bark extract – ekstrakt z kory kasztanowca jadalnego; ma działanie tonizujące, ściągające, przeciwzapalne;
• Albizzia lebbeck bark extract – wyciąg z kory orzechowca wschodnioindyjskiego;
• Alcohol – alkohol, pozyskiwany z roślin, konserwant i środek odkażający; nie powinien być głównym składnikiem kosmetyku, ponieważ ma działanie wysuszające; nie powinien znaleźć się w pastach do zębów halal (dozwolonych przez islam);
• Aloe barbadensis leaf extract – wyciąg z aloesu; ma silne działanie łagodzące, antybakteryjne, przeciwzapalne, korzystnie oddziałuje na błony śluzowe;
• Algin – sól sodowa kwasu alginowego; składnik zapachowy, ma funkcję spoiwa i zwiększania lepkości, składnik uważany za bezpieczny;
• Algae extract – ekstrakt z glonów – może być pozyskiwany z różnych gatunków; składnik zapachowy, utrzymujący wilgoć, stosowany w kosmetykach do higieny jamy ustnej; uznawany za bezpieczny; EWG;
• Amaranth – amarant, ciemnoczerwony barwnik spożywczy; zakazany w niektórych krajach; składnik kontrowersyjny;
• Amaranth caudatus seed oil – olej z nasion amarantusa, bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, emolient;
• Amaranth caudatus seed oil – olej z nasion amarantusa, bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, emolient;
• Ammonium glycyrrhizate – glicyryzynian amonu; nadaje kosmetykom smak i zapach; substancja bezpieczna; EWG;
• Aqua – woda, podstawowy rozpuszczalnik, składnik obojętny dla zdrowia;
• Aroma – dodatek smakowy, który nie znajduje się na liście aromatów obowiązkowo wymienianych z nazwy; wielka niewiadoma;
• Arum maculatum root extract – ekstrakt z korzenia obrazków plamistych, rośliny trującej z powodu zawartości szczawianów saponin (przede wszystkim w jagodach); w homeopatii stosowane do leczenia stanów zapalnych dziąseł;
• Azadirachta indica bark extract – wyciąg z kory miodli indyjskiej (neem); szeroko stosowana w medycynie hinduskiej; ma właściwości m.in. antybakteryjne, przeciwgrzybicze i antywirusowe;

B

• Barleria prionitis plant extract – wyciąg z wadźradanti;
• Bentonite (Cl 77004) – bentonit, osadowa skała ilasta o bardo dużych możliwościach absorpcyjnych, wzmacnia i wybiela zęby; stabilizator, zwiększa lepkość; raczej bezpieczny, o ile pochodzi z pewnego źródła; EWG, EFSA; dr Różański o bentonicie pisze pod kątem kosmetyków stosowanych na skórę;
• Bolus alba – patrz kaolin;
• Borago officinalis seed oil – olej z nasion ogórecznika lekarskiego, naturalny emolient, w pastach do zębów pomaga leczyć stany zapalne i krwawienie dziąseł;

C

• Calcium citrate – cytrynian wapnia, konserwant, nadaje także smak; uważany za bezpieczny;
• Calcium carbonate – węglan wapnia, substancja ścierająca; uważany za bezpieczny (spożyty w większych ilościach może jednak powodować np. ból brzucha); EWG;
• Calcium gluconate – glukonian wapnia, stosowany do mineralizacji zębów; substancja bezpieczna;
• Camellia sinensis leaf water – hydrolat z liści zielonej herbaty; ma m.in. działanie przeciwzapalne i kojące;
• Caprylyl glycol – glikol kaprylowy, emolient, zmiękczacz; humektant – zapobiega wysychaniu kosmetyków; uznawany za nieszkodliwy;
• Carrageenan – karagen, substancja pozyskiwana z alg, używana do zwiększania lepkości kosmetyków, kontrowersyjna, ponieważ jest łączona z wywoływaniem raka m.in. żołądka (jeśli jest spożywana); wg mnie stanowczo nie powinna znaleźć się w paście do zębów dla dzieci – co do past dla dorosłych, każdy powinien sam podjąć decyzję; EWG;
• Carbomer – polimer, będący pochodną kwasu akrylowego; zagęstnik, stabilizator, regulator lepkości, uważany za bezpieczny;
• Carbon black (Cl 77266) – barwnik pozyskiwany z węgla drzewnego; w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie uważany za potencjalnie szkodliwy (EWG); stanowisko europejskiej Scientific Committee on Consumer Safety zaleca ostrożność, gdy chodzi o kosmetyki w sprayu;
• Carvone – aromat otrzymywany z olejku z zielonej mięty; nadaje pastom do zębów świeży aromat; tzw. zgodny homeopatycznie; uznawany za bezpieczny, jednak jego użycie w produktach spożywczych jest ograniczone; EWG;
• Cellulose gum – guma celulozowa, pochodna celulozy; stabilizator, zwiększa lepkość kosmetyku;
• Chamomilla recutita (matricaria) extract – wyciąg z rumianka pospolitego; ma działanie przeciwzapalne i antyalergiczne;
• Chlorophyll (CI 75810) – chlorofil, zielony barwnik pozyskiwany z roślin; uznawany za bezpieczny;
• Chondrus crispus – wyciąg z alg Chondrus Crispus, patrz Carrageenan;
• CI 16185 – patrz amaranth;
• CI 19140 – patrz FD&C yellow no. 5
• CI 42090 – patrz FD&C blue no. 1
• CI 75810 – patrz chlorophyll
• CI 77007 – patrz ultramarine
• CI 77266 – patrz carbon black
• CI 77499 – patrz iron oxides
• CI 77891 – patrz titanium dioxide
• Cistus incanus extract – wyciąg z róży skalnej (czystka); uznany za bezpieczny; nie znam jego działania w paście do zębów; EWG;
• Citronellol
• Cocamidopropyl betaine

• Coco glucoside – substancja myjąca i spieniająca, pozyskiwana z glukozy i oleju kokosowego, uznawana za bezpieczną; EWG;
• Commiphora abyssinica extract
• Commiphora myrrha extract – ekstrakt z mirry; od starożytności mirra była używana do pielęgnacji jamy ustnej i przy chorobach dziąseł; ma działanie antyseptyczne i przeciwbólowe;
• Cyanopsis tetragonoloba (guar) gum – guma guar; spoiwo, stabilizator, składnik zwiększający lepkość i nadający smak; składnik bezpieczny; EWG;
• Cyanocobalamin – syntetyczna witamina B12,

• Dicalcium phosphate dihydrate – dwuwodny dwuwodorofosforan wapnia; ma m.in. działanie ścierne; środek zmętniający kosmetyk;
• Disodium cocoyl glutamate – patrz sodium cocoyl glutamate

E

• Echinacea pallida extract
• Echinacea purpurea extract – ekstrakt z jeżówki purpurowej (echinacei), ma działanie m.in. immunostymulujące, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze czy przeciwbólowe;
• Emblica officinalis fruit extract – wyciąg z owoców amli;
• Epigallocatechin gallate – galusan epigallokatechiny, polifenol otrzymywany z zielonej herbaty, silny przeciwutleniacz, przypisuje się mu działanie przeciwnowotworowe; w pastach do zębów ma funkcję m.in. neutralizowania lotnych związków siarki (neutralizacji brzydkiego zapachu z ust), zapobiegania tworzeniu się płytki nazębnej i próchnicy oraz zapaleniu dziąseł;
• Erythritol  – alkohol cukrowy pozyskiwany z roślin (podobnie jak ksylitol); uważa się, że może zapobiegać przywieraniu bakterii do zębów; w formie proszku wykorzystuje się go do usuwania płytki nazębnej;
• Esculin – eskulina, naturalna substancja (glikozyd kumarynowy) pozyskiwana z kasztanowca jadalnego; w paście do zębów zapobiega próchnicy i ubytkom w zębach;
• Ethylhexylglycerin – słaby środek konserwujący, może podrażniać oczy i inne narządy;
• Eucalyptus globulus leaf extract – ekstrakt z liści eukaliptusa; ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, łagodzące; nadaje także smak i zapach paście;
• Eugenia caryophyllus (clove) flower oil – olejek z goździków; ma silne działanie przeciwzapalne, nadaje paście do zębów smak; uznawany za silny alergen, dlatego jego użycie jest ograniczone; EWG;
• Eugenol – naturalny aromat pozyskiwany z goździków, ma działanie przeciwzapalne, nadaje również smak; znajduje się na liście 26 potencjalnych alergenów; EWG;

F

• Farnesol – składnik nadający kosmetykom zapach konwalii; potencjalny alergen, jego dopuszczalne użycie jest ograniczone; może wywoływać np. alergię kontaktową; EWG;
• FD&C blue no. 1 (Cl 42090)  – błękit brylantowy FCF, symbol E133, barwnik syntetyczny w kolorze zielononiebieskim; zakazany w niektórych krajach ze względu na podejrzenie działania kancerogennego; może wywoływać m.in. alergię,astmę oraz nasilać objawy nietolerancji salicylanów; EWG, Wikipedia;
• FD&C yellow no. 5 (Cl 19140) – tartrazyna, żółcień spożywcza nr 5, syntetyczny barwnik w kolorze żółtym, pozyskiwany przede wszystkim z ropy naftowej; zakazana w niektórych krajach; jest substancją uwalniającą histaminę, może wywoływać astmę, alergię, pokrzywkę, nasilać objawy nietolerancji salicylanów i inne groźne reakcje; EWG;
• Flavor – patrz aroma
• Foeniculum vulgare (fennel) oil – olejek pozyskiwany z fenkułu (kopru włoskiego); używany m.in. jako aromat;

G

• Geraniol – składnik olejków eterycznych, nadaje aromat świeżości; dozwolone użycie jest ograniczone; EWG;
• Glycerin – gliceryna, alkohol cukrowy, może być pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub syntetycznego (ropopochodna), substancja nawilżająca, w internecie krążą opinie, że zalepia zęby i przez to przeszkadza w odbudowywaniu szkliwa – jak dotąd, nie znalazłam potwierdzenia w badaniach (ani w praktyce);
• Glycyrrhiza glabra root extract – ekstrakt z korzenia lukrecji, ma działanie łagodzące, przyspieszające gojenie, regenerujące;

• Hamamelis virginiana extract – ekstrakt z oczaru wirginijskiego; ma działanie przeciwzapalne, ściągające, regenerujące, przyspiesza gojenie się ran;
• Hectorite – hektoryt, minerał znajdujący się np. w glince bentonitowej; zwiększa objętość kosmetyku, reguluje jego lepkość; substancja oceniana jako raczej bezpieczna; EWG;
• Hippophae rhamnoides oil – olej z rokitnika; ma działanie regeneracyjne, zawiera beta-karoten, który nadaje mu pomarańczowy kolor;
• Hydrated silica – uwodniona krzemionka, forma dwutlenku krzemu, czyści i poleruje zęby, pomaga w usuwaniu płytki nazębnej, uważana za substancję bezpieczną, poprawia także konsystencję pasty i ułatwia jej aplikowanie;

I

• Illicium verum oil – olejek z anyżu; ma właściwości przeciwgrzybicze, antybakteryjne oraz słabe przeciwbólowe;
• Iron oxides Cl 77499 – tlenek żelaza czarny, barwnik mineralny;
• Isoeugenol – aromat; silnie drażniący, może uczulać; EWG;

K

• Kaolin (bolus alba) – glinka, głównym jej składnikiem jest krzemian glinu, ma właściwości absorpcyjne, co wykorzystuje się zarówno do osiągania konsystencji kosmetyku, jak i w jego działaniu – glinka „wyciąga” m.in. bakterie, mikotoksyny, wirusy, a dzięki działaniu łagodzącym na śluzówki może wpływać pozytywnie na stany zapalne np. dziąseł, składnik uznany za bezpieczny;
• Krameria triandra root extract – ekstrakt z korzenia ratanii; ma działanie ściągające, tonizujące, łagodzące stany zapalne;

L

• Lactose – laktoza, cukier mleczny; część dorosłych osób ma naturalną nietolerancję laktozy;
• Lauryl glucoside – poliglukozyd laurylowy, niejonowy związek powierzchniowo-czynny; uznawany za bezpieczny; EWG;
• Leptospermum scoparium (manuka) oil – olejek z krzewu manuki (drzewa herbacianego); ostry w smaku, powoduje ściągnięcie i znieczulenie błony śluzowej; ma działanie antyseptyczne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, przeciwobrzękowe; wspomaga gojenie się ran;
• Leptospermum scoparium mel (manuka honey) – miód manuka, pozyskiwany przez pszczoły z krzewu manuka, rosnącego w Nowej Zelandii; dzięki zawartości methylglyoxalu ma silne działanie antybakteryjne, wspomagające gojenie ran, przeciwzapalne, przeciwbólowe; wskazany przy chorobach dziąseł;
• Limonene – limonen, aromat nadający kosmetykom zapach skórki cytrynowej; potencjalny alergen, może podrażniać skórę, jego użycie w kosmetykach podlega ograniczeniom; EWG;
• Linalool – linalol, składnik nadający zapach konwalii, jego użycie jest ograniczone ze względu na silne działanie podrażniające i alergizujące; EWG;
• Linum usitatissimum seed oil – olej z lnu zwyczajnego, emolient bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, ma działanie m.in. łagodzące i regenerujące skórę;

M

• Magnesium aluminum silicate – krzemian magnezowo-aluminiowy; zagęstnik, stabilizator piany; uważany za bezpieczny; EWG;
• Magnesium carbonate – węglan magnezu, substancja wypełniająca, wiążąca, regulująca pH, uznana za bezpieczną; EWG;
• Maris sal (sea salt) – sól morska; zawiera cenne minerały; ma działanie antybakteryjne i przeciwzapalne;
• Melissa officinalis leaf water – hydrolat (otrzymywany metodą destylacji parą wodną) z liści melisy lekarskiej, ma działanie przeciwzapalne, łagodzące podrażnienia;
• Mentha arvensis leaf (mint) oil
• Mentha piperita leaf water – hydrolat z liści mięty pieprzowej, właściwości podobne do olejku (Mentha piperita (peppermint) oil).
• Mentha piperita (peppermint) oil – olejek z mięty pieprzowej, jego głównym składnikiem jest mentol; nadaje wyrazisty, miętowy (i chłodzący) smak i zapach; ma działanie przeciwzapalne, powstrzymuje rozwój mikroorganizmów; w pastach do zębów „zgodnych homeopatycznie” nie może być składników pozyskiwanych z mięty pieprzowej;
• Mentha viridis (spearmint) leaf oil – olejek z mięty zielonej; zawiera m.in. karwon (patrz carvone), ma działanie odświeżające i tonizujące;
• Mentha spicata herb oil – patrz Mentha viridis (spearmint) leaf oil;
• Menthol – mentol, alkohol z grupy terpenów, pozyskiwany z mięty pieprzowej; nadaje miętowy smak i zapach; działa znieczulająco, zmniejsza podrażnienie błon śluzowych;
• Mimusops elengi bark extract – wyciąg z kory drzewa bakul;
• Mint oil
• Myrtus communis leaf water – destylat z liści mirtu, nadaje kosmetykom zapach i smak;

N

• Nigella sativa extract – ekstrakt z czarnuszki, która ma znakomite właściwości zwalczające bakterie, grzyby, wirusy; patrz nigella sativa oil;
• Nigella sativa oil – olej z czarnuszki, ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, antybakteryjne, antywirusowe, przeciwgrzybicze, rozkurczowe, przeciwobrzękowe, odtruwające, uspokajające i immunostymulujące;

• Panax ginseng root extract – wyciąg z korzenia żeń-szenia, naturalny przeciwutleniacz, ma wszechstronne działanie m.in. odmładzające, tonizujące;
• Panthenol – pantenol, prowitamina B5; działa regenerująco i łagodząco;
• PEG-6
• PEG-8 – glikol polietylenowy, może być potencjalnie zanieczyszczony szkodliwymi dioksynami; humektant (zapobiega wysychaniu kosmetyku), rozpuszczalnik; EWG;
• Piper longum fruit extract – wyciąg z owoców pieprzu długiego;
• Phenoxyethanol – fenoksyetanol, konserwant; działa drażniąco na skórę, oczy i płuca; jego zawartość w kosmetyku nie może przekroczyć 1%; może pojawiać się w kosmetykach naturalnych i organicznych;
• Phytic acid – kwas fitowy, występujący powszechnie w ziarnach; substancja chelatująca, wyk=korzystywana w kosmetykach do higieny jamy ustnejj; uważana za bezpieczną, EWG;
• Potassium citrate – cytrynian potasu; substancja chelatująca, stabilizująca, regulująca pH; ma także zastosowanie lecznicze przy chorobach układu moczowego;
• Potassium chloride – chlorek potasu; blokuje przewodnictwo nerwowe zębów, jest stosowany w pastach do zębów wrażliwych; jako składnik kosmetyk ma również funkcję regulowania lepkości; uważany za bezpieczny;
• Potassium sorbate – sorbinian potasu, konserwant, dopuszczony do użycia w kosmetykach naturalnych i organicznych; maksymalne stężenie w kosmetykach to 0,6% kwasu sorbowego;
• Propolis, propolis cera – kit pszczeli, ma działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe; uwaga, składnik niewegański;
• Propylene glycol – glikol propylenowy, humektant (zapobiega wysychaniu kosmetyków); może wywoływać podrażnienia skóry i oczu; nie może znajdować się w kosmetykach naturalnych i organicznych; EWG;
• Prunus spinosa fruit juice – sok z owoców śliwy tarniny, ma działanie przeciwzapalne;
• PVP – poliwinylopirolidon, syntetyczny polimer rozpuszczalny w wodzie; dodawany do proszków do prania i kosmetyków jako sybstancja wypełniająca, wiążąca, regulująca lepkość; uważany za bezpieczny, EWG;

Q

• quercus infectoria gall extract – wyciąg z dębu galasowego, w medycynie hinduskiej używany tradycyjnie do leczenia zębów i dziąseł; ma działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze;

R

• Rosa canina fruit oil – olej z owoców dzikiej róży, ma działanie łagodzące, wzmacnia też naczynia krwionośne;
• Rosa damascena flower water – hydrolat z kwiatów róży damasceńskiej, ma działanie oczyszczające, tonizujące, orzeźwiające, kojące, przeciwzapalne;
• Rosmarinus officinalis (rosemary) oil
• Rosmarinus officinalis leaf oil – olejek z rozmarynu lekarskiego, ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i ściągająco;

S

• Salvadora persica root extract – wyciąg z korzenia drzewa arakowego;
• Salvia officinalis extract – ekstrakt z szałwii lekarskiej, ma działanie bakteriobójcze, pomaga zwalczać brzydki zapach z ust; bardzo popularny składnik kosmetyków do jamy ustnej;
• Salvia officinalis leaf water – hydrolat z liści szałwii lekarskiej, działanie podobne do olejku z szałwii (patrz: Salvia officinalis oil);
• Salvia officinalis oil – olejek z szałwii lekarskiej, ma działanie bakteriobójcze, pomaga zwalczać brzydki zapach z ust; bardzo popularny składnik kosmetyków do jamy ustnej;
• Silica – krzemionka; ma działanie ścierne, a także zwiększające objętość kosmetyku, jest absorbentem, substancją przeciwzbrylającą i zmętniającą; bezpieczna, o ile nie jest wdychana; EWG;
• Simmondsia chinensis (jojoba) seed oil – olej jojoba, niezwykle cenny w składniki odżywcze; w paście do zębów ma działanie łagodzące;
• Sodium benzoate – benzoesan sodu, konserwant, dopuszczony jako składnik kosmetyków organicznych i naturalnych; maksymalne stężenie to 0,5% kwasu benzoesowego;
• Sodium bicarbonate – soda, w paście do zębów używana jako substancja ścierająca; w wielu przepisach na naturalną pastę do zębów stanowi jej podstawę; substancja bezpieczna; więcej o sodzie przeczytacie tutaj;
• Sodium coco-sulfate
• Sodium cocoyl glutamate – delikatna substancja myjąca (powierzchniowo czynna), pochodzenia roślinnego; uważana za bezpieczną;
• Sodium dehydroacetate – konserwant, uznawany za bezpieczny; EWG;
• Sodium hydroxide – regulator pH,
• Sodium laureth sulfate (SLS) – syntetyczna substancja myjąca, działa drażniąco i wysuszająco, dodatkowo może być zanieczyszczona dioksynami ze względu na proces pozyskiwania SLS; EWG;
• Sodium lauryl sulfate – syntetyczna substancja myjąca (detergent), niedozwolona w kosmetykach ekologicznych i naturalnych; może wywoływać podrażnienia, wysusza błony śluzowe; EWG;
• Sodium pyrophosphate – pirofosforan sodu, używany do zapobiegania powstawania kamienia nazębnego, składnik uznawany za bezpieczny; EWG;
• Sodium saccharin – sacharynian sodu, substancja słodząca, wzmacnia szkliwo i zapobiega próchnicy, do niedawna sacharyna uznawana była za substancję potencjalnie rakotwórczą, obecnie zdania są podzielone (składnik kontrowersyjny), EWG wskazuje na niewielką potencjalną szkodliwość, tu można przeczytać, co pisze National Cancer Institute;
• Sodium silicate – metakrzemian sodu; środek buforujący, regulator pH, może wywoływać podrażnienia i alergie; EWG;
• Sodium sulfate – siarczan sodu, poprawia lepkość kosmetyku, składnik bezpieczny; EWG;
• Sorbitol – alkohol pozyskiwany z glukozy, występujący również naturalnie w dojrzałych owocach; substancja zapobiegająca wysychaniu kosmetyku, dodatkowo dzięki słodkiemu smakowi służy do poprawy smaku, uznawana za bezpieczną;
• Stevia rebaudiana leaf powder – sproszkowane liście stewii, rośliny pochodzącej z Ameryki Południowej, zawierającej bardzo słodkie glikozydy roślinne; w pastach do zębów jej działanie jest bakteriobójcze i odkażające, nadaje także paście słodkiego smaku;
• Sucrose laurate – laurynian sacharozy; ma działanie delikatnie myjące, jest emulgatorem, ma też działanie zmiękczające; zawiera mieszankę cukrów, zatem użycie w paście do zębów wydaje mi się kontrowersyjne;
• Symplocos racemosa bark extract – wyciąg z kory drzewa Symplocos racemosa;

T

• Terminalia belerica fruit extract – (poprawnie: bellirica) wyciąg z owoców drzewa bahera;
• Terminalia chebula fruit extract – wyciąg z owoców migdałecznika chebułowca;
• Titanium dioxide (Cl 77891) – dwutlenek tytanu, składnik kontrowersyjny, jeśli jest możliwość jego spożycia – może być kancerogenny; moim zdaniem nie powinien znajdować się w paście dla dzieci, a czy w ogóle powinien znajdować się w kosmetykach, skoro jest głównie barwnikiem? (Jest również wykorzystywany jako filtr przeciwsłoneczny); EWG i EWG;
• Thymol – tymol, aromat; w Unii Europejskiej uznany za umiarkowanie toksyczny/szkodliwy, gdy jest używany wokół ust; EWG;
• Thymus vulgaris extract – wyciąg z tymianku; ma działanie m.in. bakterio- i grzybobójcze;
• Turpentine – żywica (spotkałam się z informacją, że sosnowa); naturalna substancja pochodząca z drzew, mająca silne działanie, m.in. przeciwbólowe (stosowana zewnętrznie) i aromatyczne; uznana za substancję drażniącą; EWG;

U

• Ultramarine – ultramaryna, niebieski barwnik; może być pozyskiwany naturalnie lub syntetycznie; dopuszczalne użycie w kosmetykach jest ograniczone; EWG;

X

• Xantan gum – guma ksantanowa, polisacharyd otrzymywany z cukru, składnik używany do zwiększania lepkości kosmetyku; uważana za bezpieczną w kosmetykach;
• Xylitol – ksylitol; związek organiczny pozyskiwany przede wszystkim z drewna brzozy, jednak może być także uzyskany np. z cedru lub… kukurydzy; naturalny słodzik mający dodatkowo działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze; EWG;

Z

• Zinc citrate – cytrynian cynku; w pastach do zębów zapobiega kamieniowi nazębnemu; wg danych EWG ulega bioakumulacji, związek trwały, może mieć szkodliwe działanie, składnik kontrowersyjny;
• Zinc oxide – tlenek cynku, hamuje rozwój płytki nazębnej; EWG;
• Zingiber officinale (ginger) root extract – wyciąg z korzenia imbiru; ma działanie m.in. antybakteryjne i przeciwutleniające;

Wybrane źródła:

• EWG
• Dentysta.eu
• Komsopedia