Napisać dobre książki o ekologii dla dzieci wbrew pozorom jest naprawdę trudno. Do tego dochodzi oczywiście cała strona graficzna publikacji, która powinna cieszyć oko i rozbudzać wyobraźnię. Tylko chodzi o wrażenia najmłodszych! Nie zawsze gust rodziców idzie w parze z gustem dzieci, co czasem skutkuje wałkowaniem do upadłego książki, na którą my, dorośli, nie możemy już patrzeć… A dzieci widzą w niej coś, co sprawia, że chcą do niej wracać.
Do przeglądu wybrałam (zapytawszy też wydawnictwa, co polecają) poniższe książki, które w jakiś sposób poruszają temat ekologii, przyrody, a nawet zero waste. Lektury są przeznaczone dla dzieci w różnym wieku. Ułożyłam je alfabetycznie według tytułów. Jest kilka perełek, które spodobały mi się wyjątkowo, co też sygnalizuję. Większość udało nam się przeczytać z dziećmi, więc ich opinia – równie ważna – jest uwzględniona.
A może Wy znacie jakieś ciekawe książki o ekologii i przyrodzie dla dzieci?
A na koniec dodam, że niektóre książki mnie naprawdę wciągnęły. Warto czytać z dziećmi!
Uwaga, tekst zawiera linki afiliacyjne (>> tu dowiesz się o polityce prywatności).
1. Anna Mikita, „Bajki w zielonych spodenkach”
Książka wygląda niepozornie, nie ma twardej oprawy, ale w środku czekają na nas bardzo kolorowe bajki. Krótkie opowiadania, które nie wprost, ale bardzo obrazowo pokazują różne ciekawostki i problemy otaczającego nas świata przyrody. Bohaterami bajek są zwierzęta i rośliny, które przeżywają swoje małe, ale ekscytujące przygody. Znajdziemy tu wiele odniesień do tego, jak człowiek szkodzi przyrodzie i jak przyroda może sobie radzić – albo nie. Moją uwagę szczególnie zwróciła bajka o żółwiach błotnych („Nieproszony gość”), które zetknęły się z porzuconymi egzotycznymi żółwiami czerwonolicymi, porzuconymi przez ludzi. Nic nie jest powiedziane dosłownie, a jednak konsekwencje działań człowieka były bardzo zgubne dla rodzimych żółwi.
Jako wielbicielka dżdżownic byłam uradowana, że w książce znalazło się opowiadanie o niezadowolonej dżdżownicy!
Wydawnictwo wydało także książkę z tej serii „Bajki w zielonych sukienkach”.
Polecam!
Za co cenimy: Za krótkie, ale bardzo kolorowe i obrazowe opowiadania.
Dla kogo: Dla młodszych dzieci (3–5 lat), do wspólnego czytania
Wydawnictwo: MAC, Kielce 2018
Cena okładkowa: 14,99 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
2. Emilie Beaumont, „Chrońmy naszą planetę” (seria Obrazki dla maluchów)
Naprawdę lubimy tę serię książek, towarzyszy ona moim dzieciom od początku. Wyraziste obrazki z tekstem (do przeczytania przez rodziców) przekazują w prosty sposób dużą dawkę wiedzy o świecie. Nasze dzieci, gdy były małe, uwielbiały wracać do oglądania tych książek, bo są naprawdę znakomicie przygotowane dla najmłodszych. Nie inaczej jest w wypadku „Chrońmy naszą planetę”. Myślę, że nawet dorosły może przypomnieć sobie najważniejsze zasady zachowania w domu czy poza domem…
Polecam!
Za co cenimy: Za prosty i zrozumiały przekaz dla najmłodszych oraz solidną oprawę.
Dla kogo: Dla najmłodszych (2–3 lata), choć i starsze kilkulatki chętnie przejrzą książkę
Wydawnictwo: Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2019
Cena okładkowa: 19,99 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
3. Barbara Wicher, „Detektyw Łodyga na tropie zagadek przyrodniczych”
Książka należy do serii pierwszych lektur dla dzieci, które uczą się czytać. Ta jest na poziomie trzecim, czyli wymaga już pewnej wprawy. Na końcu znajdują się naklejki motywacyjne. Książkę czytałam z moim siedmiolatkiem, któremu ogromnie podobały się zagadki detektywistyczne związane ze smogiem, śmieciami i zdrowym odżywianiem. Znalazło się tu nawet odniesienie do szkodliwości spalarni (co nie jest takie oczywiste wśród osób promujących ekologię).
Za co cenimy: Za sympatycznego detektywa Łodygę, którego nie zrażają nawet najdziwniejsze pomysły czwórki dzieci – bohaterów książki.
Dla kogo: Dla dzieci, które mają już czytają, ale także dla tych, którym jeszcze czytają rodzice (5–7 lat)
Wydawnictwo: Skrzat, Kraków 2017
Cena okładkowa: brak
Gdzie kupić: >> sklepy
4. Alice James, „Energia” (Seria Książka z okienkami. Sprawdźcie sami)
Książka, która wciągnie dużych i małych. Dzięki otwieranym okienkom lektura jest prawdziwą zabawą, ale zarazem dostarcza bardzo dużo ważnych informacji. Przyznaję, że sama czytałam je z ciekawością, bo o wielu rzeczach nie wiedziałam. Autorka razem z zespołem znakomicie i prosto tłumaczy, na czym polega pozyskiwanie energii i z czym wiążą się konkretne rozwiązania: z jakimi zagrożeniami, z jakimi kosztami, a z jakimi zyskami. Książka jest duża i ma twarde strony, ale nie polecam jej małym dzieciom ze względu na ruchome elementy.
Jeśli kupicie „Energię” swoim dzieciom, pozwólcie im pootwierać okienka… Wiem, jakie to kuszące zrobić to przed nimi.
Polecam!
Za co cenimy: Za pomysłowe okienka i dużo ważnych informacji
Dla kogo: 5+
Wydawnictwo: Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2018
Cena okładkowa: brak
Gdzie kupić: >> sklepy
5. Izabela Skorupka, „Gdzieś daleko, bajka eko”
Ta bajka jest rzeczywiście bajką (czy raczej baśnią): mamy królestwo, króla, królową, królewnę i problem w postaci śmieci, które zalały kraj. Król ma ich dosyć i wymyśla rozwiązanie. Dość… patriarchalne: królewna ma wyjść za mąż za kogoś, kto rozwiąże problem odpadów i zapewni królowi uprawy marchewek. Miałam duże nadzieje wobec tej książki, ale podczas czytania z młodszym synem (siedmiolatkiem) włączyły mi się alerty feministyczne i poczułam, że to nie jest lektura, którą chcę czytać. Natomiast mój syn zauważył, że w książce brakuje dość istotnego elementu logicznego, czyli wyjaśnienia, co się faktycznie stało ze śmieciami.
Nie jest jednak tak, że odradzam czytanie „Bajki eko”. Myślę, że każdy ma swoją wrażliwość i prawdopodobnie można nie zauważyć tego, co mnie uderzyło, czyli ustawienie kobiet przede wszystkim w roli żony. W końcu bajki, na których się wychowałam, nie inaczej były napisane.
Za co cenimy: Za ciekawe ilustracje Anny Gensler i pomysł zaśmieconego królestwa.
Dla kogo: dla dzieci w wieku 3–7 lat
Wydawnictwo: Dwukropek, Warszawa 2018
Cena okładkowa: 24,99 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
6. Dominik Wieczorkiewicz, „Hulajnogą przez Smoczą Wyspę”
Dominik jest polskim leśnikiem, mieszkającym w Puszczy Noteckiej. Jego pasją jest przyroda, jazda na hulajnodze i podróże. W tej książce znajdziemy opowieść o jego wyprawie na smoczą wyspę – Sokotrę – leżącą na południe od Omanu. Tam, gdzie może, Dominik porusza się na hulajnodze, co sprawia, że spotyka się z dużym zainteresowaniem tubylców i przeżywa kolejne przygody (między innymi wykorzystuje swoje zdjęcie w mundurze leśnika i udaje… wojskowego, dzięki czemu omańska policja nie zabiera mu jego dwukołowego pojazdu).
Książka opowiada o spotkaniach z ludźmi i przyrodą w sposób lekki i przystępny. Nie brakuje dreszczyków emocji (piraci) i zabawnych momentów.
Za co cenimy: Za wyjątkową historię polskiego leśnika, z wątkami polskimi i arabskimi
Dla kogo: 8+
Wydawnictwo: Skrzat, Kraków 2019
Cena okładkowa: brak
Gdzie kupić: >> sklepy
7. Leslie Crawford, „Jasnopióra, uratowana kura”
Opowieść o kurze, której udało się w niezwykły sposób opuścić fermę i poznać swoją prawdziwą kurzą naturę. A razem z nią o kurach dowiadujemy się my, obserwując wspaniałe umiejętności (w tym matematyczne!) i wrażliwość tych ptaków. Jak to możliwe, że człowiek więzi je w strasznych klatkach i skazuje na straszne cierpienie? „Jasnopióra” wpisuje się w kanon wegelektur dla dzieci, choć nie ma w niej nic o niejedzeniu mięsa czy jaj. Jest na pewno dobrym punktem wyjścia do rozmowy o tym, czy powinniśmy jeść zwierzęta.
Książkę można śmiało przeczytać młodszym dzieciom, nie jest drastyczna, ale uwrażliwia na krzywdę zwierząt i ich potrzeby. Znakomitym uzupełnieniem treści są ilustracje Sonji Stangl.
Polecam!
Za co cenimy: Za pokazanie, że kura nie jest głupia i zasługuje na dobre traktowanie jak każde stworzenie
Dla kogo: 4+
Wydawnictwo:Studio Koloru, Łódź 2019
Cena okładkowa: 29,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
8. Leslie Crawford, „Jaśminka, uratowana świnka”
Książka oparta luźno na prawdziwych wydarzeniach: pewnego razu z samochodu wiozącego świnie na ubój wyskakuje jedna z pasażerek i ucieka… Jak może skończyć się taka historia? Czy ludzie mogą być dobrzy dla świni? Czy świnia może mieszkać w ogrodzie?
Kolejna po „Jasnopiórej” opowieść o wrażliwości zwierząt. Świnie są niezwykle inteligentne i towarzyskie, mają potrzebę zabawy. Przebywanie na fermach, gdzie są umieszczane w ciasnych boksach bez możliwości obracania się, jest dla nich ogromnie stresujące. Nie są stworzone do takiego życia, jakie funduje im człowiek… Być może książki takie jak ta uwrażliwią młodych czytelników na cierpienie zwierząt?
Polecam!
Za co cenimy: Za niezwykle ciekawą historię pokazującą bogate życie wewnętrzne świni!
Dla kogo: 4+
Wydawnictwo: Studio Koloru, Łódź 2019
Cena okładkowa: 29,90 zł
Gdzie kupić: >>sklepy
9. Maja Mulak, Magdalena Tobik, Agnieszka Narębska, „Klub Ochrony Orangutanów Majki”
Ważna książka! Powstałą dzięki Majce, dziewięciolatce, która postanowiła przekonać ludzi, jak szkodliwa dla środowiska jest produkcja oleju palmowego. W swojej książce Majka opowiada, jak założyła Klub Ochrony Orangutanów Majki, jak spotkała prawdziwe orangutany, a także o tym, dlaczego olej palmowy to zło. Robi to w swój sposób, czasem poważny, a czasem zabawny, zawsze ciekawy. To opowieść bardzo odważnej dziewczynki, wrażliwej i chcącej skutecznie działać. Podziwiam!
Książka napisana jest z perspektywy dziewięciolatki i myślę, że jest skierowana do czytelniczek i czytelników w podobnym wieku. Sądzę też, że kto ją przeczyta, będzie działać dalej i przekonywać kolejne osoby do porzucenia oleju palmowego. A może nawet zapisze się do Klubu?
Za co cenimy: Za to, że powstała książka napisana przez młodą, odważną Polkę, która chce zmienić świat
Dla kogo: 8+
Wydawnictwo: Znak Emotikon, Kraków 2019
Cena okładkowa: 36,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
10. Szymon Radzimierski, „Madagaskar. Klątwa pasiastego lemura” (seria: Dziennik łowcy przygód)
Tę książkę przeczytał przede wszystkim nasz dziesięcioletni syn Julek, który łyka książki jak pelikan, ale tylko te, które mu się spodobają. Podróż na Madagaskar w towarzystwie Szymona – dziesięcioletniego chłopca z Łodzi, który jeździ po świecie (razem z rodzicami) i pisze o tym w swoich książkach oraz na blogu – jest obfitująca w przygody i niespodzianki. Znajdziemy tu opisy lokalnych zwyczajów, ciekawych miejsc oraz oczywiście wszechobecnej przyrody.
Za co cenimy: Za ciekawie napisaną opowieść, która toczy się niezwykle wartko
Dla kogo: Dla uczniów 3–5 klasy podstawówki, a może i starszych
Wydawnictwo: Znak Emotikon, Kraków 2019
Cena okładkowa: 39,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
11–18. Emily Bone, seria Młodzi przyrodnicy
Pięknie ilustrowana seria książek do samodzielnego czytania przez najmłodszych. Książeczki są na tyle lekkie i nieduże, że można je włożyć do plecaka czy torebki i czytać z dziećmi w pociągu albo tramwaju. Do moich ulubionych należą „Leśne stworzenia”, „Kwiaty” oraz „Dzień i noc”, ale wszystkie są naprawdę piękne. Naszego młodszego syna najbardziej z kolei zainteresowały „Dinozaury”, które jako jedyne pokazują zwierzęta żyjące w przeszłości.
Za co cenimy: Piękne ilustracje i prosty tekst
Dla kogo: 4+
Wydawnictwo: Wilga, Warszawa 2019
Cena okładkowa:
Gdzie kupić:
>> Dinozaury
>> Dzień i noc
>> Dzieci zwierząt
>> Kwiaty
>> Leśne stworzenia
>> Owady
>> Pory roku
>> Wybrzeże
19. Ludwig Hellmann, „Opowieści o małej jabłonce. Jak wszystko się zaczęło”
Urocza opowieść (kontynuowana w książce „Jak drzewko stało się drzewem”) o jabłonce, która wyrosła z malutkiego nasionka i marzyła, by urosnąć i być wielką jabłonią. Poznajemy różnych bohaterów, którzy są wrogami jabłonki: chcą ją zjeść, ledwie wychynęła z ziemi, później obgryzają jej liście czy mieszkają w jabłkach. Ale są też i sprzymierzeńcy, którzy wrogów przepędzają lub zjadają… Życie drzewa nie jest nudne! Cała historia jest przepięknie ilustrowana przez Justynę Hołubowską-Chrząszczak.
Polecam, zdecydowanie jedna z lepszych książek w zestawieniu!
Za co cenimy: Za ciepłą opowieść i piękne ilustracje
Dla kogo: 4+
Wydawnictwo: Skrzat, Kraków 2017
Cena okładkowa: brak
Gdzie kupić: >> sklepy
20. Dan Casey, Anne Wilson, „Opowieści Ziemi”
Niezwykle barwny zbiór opowieści z różnych stron świata przypominających nam o jedności człowieka i przyrody. Opowieści są bardzo różne, a każda poprzedzona jest wstępem, który tłumaczy jej pochodzenie i znaczenie. Wszystkie mają głęboki sens ekologiczny i choć postały w różnych miejscach, uderzający jest w nich wspólny mianownik: ludzie należą do Ziemi, a nie Ziemia do ludzi. Czytanie „Opowieści Ziemi” daje radość, ale też zmusza do zastanowienia się nad tym, ile zła wyrządza człowiek planecie, która go żywi i daje schronienie.
Dodatkowo w książce znajdziemy ekozadania, polegające np. na wyhodowaniu własnych pomidorków.
Książka została wydrukowana na papierze makulaturowym, czego bym się nie domyśliła, bo kartki są jasne i błyszczące, jednak w stopce redakcyjnej znajdziemy certyfikat FSC Recykling.
Polecam!
Za co cenimy: Za kolorowe opowieści, które pozostają aktualne
Dla kogo: 5+
Wydawnictwo: Musszelka, Milanówek 2016
Cena okładkowa: 35 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
21. Eun-Ju Kim, „Plastik fantastik?”
Niejedno dziecko może wpaść w konfuzję, dlaczego dorośli mówią o plastiku jako o czymś, co jest złe, a zarazem używają go codziennie i nie widzą żadnej sprzeczności? „Plastik fantastik?” pokazuje, że tworzywa sztuczne mogą być zarówno bardzo niebezpieczne dla naszej planety, jak i bardzo pomocne w codziennym życiu. Dowiemy się, jakie są najważniejsze cechy plastiku, poznamy jego historię, sposób otrzymywania i utylizacji. Treść jest uzupełniona czytelnymi ilustracjami.
Myślę, że to jedna z ciekawszych pozycji w tym temacie, która pomoże przybliżyć dzieciom problem nadmiaru plastiku.
Polecam!
Za co cenimy: Za obrazowe pokazanie, że plastik jest potrzebny, ale musimy obchodzić się z nim odpowiedzialnie
Dla kogo: 5+
Wydawnictwo: Babaryba, Warszawa 2019
Cena okładkowa: 34,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
22. Dorota Majkowska-Szajer, „Skok na smog”
Choć bohaterką książki jest Hanka, która chodzi do przedszkola, książkę polecam też starszym dzieciom. Pisanie o smogu w sposób merytoryczny, ale przemawiający do kilkulatków to wielka sztuka. Dorocie Majkowskiej-Szajer się udało i wielkie brawa za to. Uprzedzam, że wizualnie książka jest w środku dość ponura, bo traktuje o ponurych sprawach, ale przygoda Hanki i jej towarzyszy (kotki Palomy i psa Miśka) daje nadzieję – w kolorze zielonym – że coś ze smogiem da się jednak zrobić. Dzieci znajdą tu wytłumaczenie pojęć, z którymi spotykają się, gdy mowa o smogu, a których nawet dorośli czasem nie umieją dobrze wytłumaczyć. Wszystko pod patronatem Polskiego Alarmu Smogowego, więc mamy pewność, że żadnej bzdury nie wyczytamy.
Książkę czyta się trochę jak komiks, co jest atutem zwłaszcza dla naszego starszego syna.
Polecam!
Za co cenimy: Za pomysł i polskie (niewesołe) realia
Dla kogo: 5+
Wydawnictwo: Znak Emotikon, Kraków 2017
Cena okładkowa: 29,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
23. Gerda Raidt, „Śmieci. Najbardziej uciążliwy problem na świecie!”
Znakomita książka o śmieciach, recyklingu, wysypiskach, odpadach z elektrowni atomowej, a także ograniczaniu odpadów, freeganizmie, naprawianiu zepsutych rzeczy i idei zero waste. Zawiera cenne informacje, które zaciekawiły mnie do tego stopnia, że mogłabym czytać książkę i robić notatki: co koniecznie trzeba powiedzieć dzieciom, co powinny zapamiętać? Choć autorka jest Niemką i pisze przez pryzmat swojego kraju, jak najbardziej informacje można odnieść do Polski.
Polecam! Pozycja obowiązkowa.
Za co cenimy: Za wszechstronne i rzetelne podejście do tematu podanego w bardzo ciekawy sposób.
Dla kogo: Dla całej rodziny, obowiązkowo!
Wydawnictwo: Babaryba, Warszawa 2019
Cena okładkowa: 38,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
24. Ola Woldańska-Płocińska, „Śmieciogród”
Duża książka o dużych problemach, z dużymi ilustracjami, które przemówią do każdego. Co ważne, powstała pod okiem Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, więc bardzo skrupulatnie sprawdzona merytorycznie. Jest trochę albumem, trochę poradnikiem, a przede wszystkim przemawiającą do wyobraźni lekturą na temat zanieczyszczeń na naszej planecie. Myślę, że każdy skorzysta na przeczytaniu jej od deski do deski (albo w dowolnej kolejności, bo każda rozkładówka to osobny problem). Znajdziemy tu i segregację śmieci, i freeganizm, i historię opakowań oraz sporo porad, jak postępować by zmniejszyć ilość naszych śmieci.
Polecam!
Za co cenimy: Polską książkę o śmieciach. Była bardzo potrzebna!
Dla kogo: 5+
Wydawnictwo: Papilon, Poznań 2019
Cena okładkowa: 49,90 zł
Gdzie kupić: >> sklepy
Myślę, że edukowanie dzieci o ekologii jest niezwykle ważne. Wydaje mi się, że ciężko stworzyć takie materiały, które dzieciom przypadły by do gustu i nie były „na siłę”. Z podanych powyżej najbardziej podoba mi się chyba „Gdzieś daleko, bajka eko”.
Detektyw Łodyga to super książka :) Mój syn ją uwielbia :)
Mamy kilka książeczek o ekologii, wkrótce po zapoznaniu się z tym zestawieniem na pewno zaopatrzymy się w kolejne :)
Super zestawienie. Niektóre z książeczek mamy.
Jaka długa lista! Myślę, że każdy znajdzie na niej coś odpowiedniego dla swojej pociechy :)
My mamy jeszcze Basia i śmieci oraz Ekonieborak obie córka 4+ bardzo lubi
Mamy Ekonieboraka – pisałam o nim przy okazji innego wpisu :)
skok na smog musimy mieć
Polecam, bardzo wartościowa pozycja!
Polecam jeszcze do zestawienia świetną książkę „Maniutka ratuje świat” :-)